Historia o historii

artykuły / 2018-2019 Pychowice.info

  W historii 800-letniej podkrakowskiej wsi (a obecnie – osiedla) Pychowice są mnóstwo ciekawych i niebanalnych rzeczy. Wśród tych historii i mitów jedna dotyczy całej Polski, - każdej Polki i każdego Polaka, ponieważ jest to historia o Historii, o Historii Polski.

  Chyba wszyscy wiedzą, że początek udokumentowanej historii kraju wiąże się z imieniem Jana Długosza (1415-1480). Ten kanonik krakowski znany nie tylko jako „wychowawca królów” ale również jako „ojciec polskiej historiografii”. Spod jego pióra wyszło dzieło „Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae (Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego)” powstałe w latach 1455-1480.
  A czy zastanawiali się Państwo w jakich okolicznościach zostali stworzone „Kroniki”?
  Ciężko wyobrazić sobie, żeby, posiadając tyle obowiązków, w marności dworskiej ktokolwiek znalazł czas i możliwości dla olbrzymiej twórczej pracy, która a priori wymaga ciszy i spokoju.
  Otóż, wrócimy w czasy dawne, do połowy XV-tego wieku.

  ...Jan Długosz (herbu Wieniawa) został kanonikiem stołecznego miasta w roku 1436. Wiadomo, to praca wymagająca dużo zaangażowania, ale mająca również pewne wynagrodzenie.
  Zgodnie z tradycją tych czasów kanonik Długosz otrzymał w dzierżawę część tzw „dóbr prestymonialnych” - własności ziemskiej kapituły krakowskiej które oddawano w czasowy zarząd poszczególnym prałatom i kanonikom.
  Było to 8 października 1455 r., i dotyczyło podkrakowskiej wioski Pychowice, która wtedy podlegała parafii św. Stanisława na Skałce.

  Dzięki Janowi Długoszu pozostały dokładniejsze zapisy o Pychowicach tego czasu.
W owym czasie wioska posiadała 5 zagród i była zwolniona z pańszczyzny na rzecz świadczeń wozackich dla dworów w Krakowie. Jan Długosz okazał się doskonałym gospodarzem – wybudował dwór, stawy rybne (zaopatrując w ryby dwory krakowskie), cegielnię (produkującą cegły na potrzeby kapituły).

  Stary drewniany dwór pierwszego znanego gospodarza Pychowic Jana Długosza (przy ul. Tynieckiej) niestety nie przetrwał do naszych czasów. Na początku XX w. stary dwór spłynął w pożaru, po czym, w roku 1903, powyżej byłego dworu ówcześni właścicieli wioski – hrabiowie Lasocki – wybudowali nowy dwór murowany. Co prawda, obok obecnego dworu zachowały się ruiny gospodarczych zabudowań (była owczarnia), powstałych na fundamentach z czasów Długosza, oraz studnia z tego okresu. Poniżej obecnego dworu (przy ul. Widłakowej) nadal istnieją rybne stawy z okresu dzierżawcy Długosza.
  Pomiędzy stawami a zabytkowym dworom rozciąga się dworski park ze starodrzewem i aleją prowadząca do dworu od strony Wistuły, czyli Wisły. W części dworskiego parku urządzono park linowy.

  Właśnie tutaj, przy brzegu najdłuższej rzeki Polski, w czasy Długosza zwanej także rzeką Białą, w cieniu drzew dworskiego parku odświeżonych wilgocią stawów oraz w już nieistniejącym drewnianym dworku pierwszego dzierżawcy Pychowic, raptem w kilku kilometrach od Wawelu, w latach 1455-1480 Jan Długosz herbu Wieniawa kanonik krakowski udokumentował pierwszą historię słynnego Królestwa Polskiego. Stąd - z osiedla Pychowice Dzielnicy VIII Dębniki miasta Krakowa - pochodzi wiedza o dawnej historii Polski.

  Jan Długosz zmarł w roku 1480. Pozostawił po sobie liczny dorobek dzieł historycznych.
  W roku 1880, w 400 rocznicę śmierci, jego szczątki przeniesiono z katedry wawelskiej do Krypty Zasłużonych na Skałce, do której wtedy wciąż podlegała wieś Pychowice.

  Po dzierżawę Długosza, stanem na 1490 rok, wieś Pychowice miała powierzchnię 6 łanów kmiecych. Na terenie wsi (przy ulicy Tynieckiej) znajdowała się karczma, o której również wiadomo każdej Polce i każdemu Polaku. Ale to już zupełnie inna historia...

 
Ogrodzenie na Górce już nielegalne
16-10-2018
artykuły / 2018-2019 Pychowice.info
 
Podzielone Pychowice
10-08-2019
artykuły / 2018-2019 Pychowice.info
 
Wojna domowa
8-03-2018
eseje / 2018-2019 Pychowice.info

Brak komentarzy. Nie chcesz zostawiać pierwszego komentarza?

Przed opublikowaniem radzę zapoznać się z zasadami!

{login}

Twój komentarz:

odśwież, jeżeli nie widzisz kodu